logo NCGeo

Geodesie en het systeem aarde



04Rummel04Rummel

Prof.dr. Reiner Rummel 

Op 20 februari 2004 heeft prof.dr. Reiner Rummel (TU München) de eerste Prof. Baarda-lezing gehouden tijdens het symposium De aarde op maat ter gelegenheid van het 125-jarig bestaan van de NCG.

+ pdf van de presentatie

Samenvatting

De meest fundamentele doelstelling van de huidige aardwetenschappen is het doorgronden van de aarde als systeem, d.w.z. van de wisselwerking tussen alle processen in atmosfeer, oceanen, ijskappen, biosfeer en vaste aarde. Dit is een gigantische uitdaging en tegelijkertijd een thema van enorme maatschappelijke betekenis.

Toen op 20 februari 1879 de Rijkscommissie voor Graadmeting en Waterpassing werd opgericht, was één van de doelstellingen de vormbepaling van de aarde, d.w.z. de bepaling van de ligging en hoogte van een groot aantal representatieve punten. De geodetische meetmethoden waren zuiver meetkundig voor wat betreft de bepaling van de relatieve ligging van punten, ze waren sterrenkundig voor het vastleggen van de absolute ligging op onze planeet en natuurkundig voor de bepaling van hoogtes. In de laatste 45 jaar hebben satelliettechnieken de mogelijkheden van de geodesie fundamenteel verbeterd. De principes berusten echter nog steeds op dezelfde drie pijlers. De nieuwe kennis opent nu bijv. de mogelijkheid veranderingen in de zeespiegel te relateren aan het afsmelten van ijskappen. Het rotatiegedrag van de aarde weerspiegelt de massaveranderingen in atmosfeer, oceanen en het inwendige van de aarde. Veranderingen in het gravitatieveld, tenslotte, kunnen rechtstreeks gerelateerd worden aan veranderingen in de massaverdeling in de aarde, de ijszones, oceanen en atmosfeer.

Als het lukt deze drie pijlers met een relatieve precisie van 1:1 000 000 000 te combineren, zal het mogelijk worden alle massatransporten binnen en tussen de delen van het aardse systeem op te sporen en te kwantificeren. Wetenschappelijke vraagstukken zoals oceaanstromingen, de waterkringloop en de massabalans in de arctische gebieden zullen vanuit een nieuwe invalshoek onderzocht kunnen worden. Er ontstaat een nieuwe, zeer concrete en uiterst centrale bijdrage aan het onderzoek naar de aarde als systeem. Een unieke constellatie van zowel satellietmissies als geavanceerde meet- en modelleringstechnieken opent deze mogelijkheid voor de geodesie en voor de aardwetenschappen.

Aanvankelijk stond het de Rijkscommissie voor Graadmeting en Waterpassing - en de geodesie in de Europese landen - ten doel de aarde beter in kaart te brengen. Nu, 125 jaar later, is de geodesie in staat een essentiële bijdrage te leveren aan het meest centrale vraagstuk in de aardwetenschappen, het onderzoek naar de aarde als systeem.

Ga naar boven
JSN Boot template designed by JoomlaShine.com