Print deze pagina

De aanblik van de aarde over tienduizend jaar

Salomon Kroonenberg, De Menselijke maat - De aarde over tienduizend jaar
Prof.dr. Salomon Kroonenberg
06Kroonenberg

Prof.dr. Salomon Kroonenberg (TU Delft)

'Prof. Baarda-lezing' tijdens het GIN Symposium 2006 op 15 november 2006 in het Congrescentrum de Reehorst, Bennekomseweg 24, Ede, aanvang 10.00 uur.

De NCG heeft in 2004 ter gelegenheid van het 125-jarig bestaan van de NCG de Prof. Baarda-lezing ingesteld. De eerste Prof. Baarda-lezing is in februari 2004 gehouden door prof. Reiner Rummel tijdens het symposium 'De aarde op maat' in Delft.

Samenvatting

Het is nu 35 jaar geleden dat de eerste Landsat satellietbeelden van het aardoppervlak naar ons zond. Sindsdien monitoren wij veranderingen in landgebruik, vegetatie, kustprocessen, zeeniveau, opzwellingen van vulkanen, gletsjerbewegingen, temperatuur van zeestromingen, beweging van de lithosferische platen, veranderingen in zwaartekracht en vele andere processen met behulp van aardobservatietechnieken.

Stel je nu eens voor dat wij tienduizend jaar geleden, aan het einde van de laatste ijstijd, al zo'n satelliet hadden gehad, wat zouden wij dan hebben kunnen zien in een periode van 35 jaar? We zouden de Scandinavische ijskap zich elk jaar honderd meter zien terugtrekken, en tegelijkertijd het landoppervlak daar twintig keer zo snel omhoog zien komen als nu. Wij zouden de zeespiegel in die 35 jaar wereldwijd meer dan een meter zien stijgen, twintig keer zo snel als nu. We zouden vegetatiegrenzen elk jaar anderhalve kilometer noordwaarts zien opschuiven door de opwarming van het klimaat, drie keer zo snel als nu. Het was de lente na de ijstijd. Tienduizend jaar geleden! Onze voorouders hebben het allemaal meegemaakt, alleen waren die satellieten er toen nog niet. Jammer. Het enige wat ze ons daarover hebben nagelaten is het zondvloedverhaal. Nu moeten de geologen het allemaal retrospectief monitoren.

Nu is het hoogzomer, en is het klimaat stabieler. Daardoor lijken de veranderingen die de mens teweegbrengt aan het landoppervlak dramatisch. Maar over tienduizend jaar is het herfst. Dan zijn we op weg naar de volgende ijstijd. Dan zal de afkoeling van het klimaat de mogelijkheden van de mens inperken. De zeespiegel gaat dalen, havens vallen droog, landbouw wordt in veel gebieden onmogelijk. Het zal niet zo snel gaan als de lente, want ijstijden beginnen langzaam en eindigen snel. Maar de astronomische oorzaken van de klimaatveranderingen maken de komst van de volgende ijstijd onontkoombaar. Wie vindt dat tienduizend jaar ver weg is, moet eerst bedenken dat tienduizend jaar geleden niet ver weg was. En uiteindelijk gaat het niet om hoe het er over tienduizend jaar uitziet. Het gaat erom wanneer we over het hoogtepunt heen zijn. Klimaatmodellen moeten dat kunnen voorspellen. Aardobservatie zal als een van de eerste aanwijzingen geven dat de trendbreuk een feit is. En ook ons denken slaat dan weer precies de andere kant op. Je kunt er maar beter op voorbereid zijn.

Curriculum vitae

Salomon B. Kroonenberg (59) is hoogleraar geologie aan de TU Delft. In 1965 behaalde hij het Gymnasium β diploma aan het Stedelijk Gymnasium te Middelburg. Hij studeerde fysische geografie aan de Universiteit van Amsterdam en promoveerde daar in 1976 op de wordingsgeschiedenis van twee miljard jaar oude gesteenten in het binnenland van Suriname. Van 1972 tot 1982 werkte hij als geoloog in Suriname, Swaziland and Colombia. Daarna was hij 14 jaar als hoogleraar geologie verbonden aan de Landbouwuniversiteit Wageningen, en in 1996 werd hij tot hoogleraar geologie in Delft benoemd.

Zijn huidig onderzoek behelst de reactie van rivier en kustsystemen op zeespiegelveranderingen, tektoniek en klimaat, met name in het Kaspische Zeegebied. Hij was voorzitter van het Koninklijk Nederlands Geologisch Mijnbouwkundig Genootschap en van de Raad voor Aarde en Klimaat van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Hij is buitenlands lid van de Russische Academie van Natuurwetenschappen. Hij publiceerde meer dan 100 wetenschappelijke artikelen, en was onder meer columnist van Intermediair, Natuur en Techniek en Delta. In februari 2006 verscheen zijn boek 'De Menselijke maat - De aarde over tienduizend jaar' bij Uitgeverij Atlas.



 

Nieuwste van Super User